De Meetjeslandse landbouwsector heeft de voorbije jaren ernstig geleden onder de droogteproblematiek. Het regionaal Meetjeslandse klimaatadaptatieplan toont aan dat de effecten van de klimaatverandering in de komende decennia nog zullen toenemen en dat dit ernstige negatieve gevolgen voor de landbouwsector met zich mee zal brengen.

De Vlaamse winters zijn nat en de zomers droog. Dat heeft een grote impact op de landbouw: veel van de recente zomers waren zeer droog met grote opbrengstverliezen tot gevolg.

Het verder reduceren van sporen van gewasbeschermingsmiddelen in de waterlopen blijft een belangrijk doel voor de land- en tuinbouw. Aan de hand van een telersenquête hebben we geprobeerd het risico van puntvervuiling voor teelten onder bescherming in te schatten.

Voor het oprollen van druppelslangen zijn er diverse machines beschikbaar. Elke machine heeft z’n voor- en nadelen. Naast het oprollen van druppelslangen zijn een aantal machines ook geschikt voor het oprollen van aanvoerslangen, hoofdslangen en zelfs wildafweernetten of vliesdoek. De markt heeft voor elk wat wils. Tijdens periodes van hitte en droogte worden druppelslangen voor irrigatie meer en meer een noodzaak. Na het teeltseizoen is het tijd om de druppelslangen met zorg te verwijderen en/of op te bergen. Verschillende oprolsystemen zijn beschikbaar, maar welke zijn het meest geschikt voor jouw bedrijf? Het PCG stelde een infofiche op met tal van mogelijkheden.

Je kan water, moeite en kosten besparen met druppelirrigatie. Afhankelijk van het weer en de teelt behaal je een betere opbrengst dan met de haspel. In droge jaren loont het zeker om erin te investeren. Druppelirrigatie is dan niet alleen goedkoper, het geeft ook meer gemoedsrust.

De droogte van de afgelopen jaren maar ook de recente overstromingen tonen duidelijk aan dat we het landschap klimaatrobuuster moeten maken. Door toepassing van stuwen in waterlopen wordt het water maximaal op de akkers vastgehouden en wordt infiltratie bevorderd.

Droogte ten gevolge van klimaatverandering zet aan tot innovatie bij het watergebruik door irrigatie. Gedurende vier jaar werd in het VLAIO DRIP-project praktijk- en proefveldonderzoek gevoerd om een beter inzicht te krijgen in druppelirrigatie en het gebruik van bodemvochtsensoren. De resultaten van het project werden voorgesteld tijdens het webinar 'Kansen en beperkingen van druppelirrigatie'

We mochten een kleine 50 deelnemers verwelkomen op de studiedag ‘Opportuniteiten voor peilgestuurde drainage’. Tijdens de eerste helft deelden we de voorlopige resultaten van het OP-PEIL project. We stelden de geschiktheidskaart voor peilgestuurde drainage in Vlaanderen voor en discussieerden samen over hoe de rekentool voor individuele percelen er zou moeten uitzien. De eerste resultaten rond subirrigatie werden getoond maar zeiden nog weinig in het relatief natte groeiseizoen van 2023.

Sinds 2018 waren de meeste zomers droog tot zeer droog. Door de klimaatverandering wordt een verdere toename van droge, warme zomers verwacht. Daarom wordt irrigatie een noodzaak om de productie en kwaliteit van prei op peil te houden.

Dit jaar lag een verkennende proef aan om te onderzoeken wat de invloed is van irrigatiestrategie op de opbrengst. Beregening gebeurde met druppelirrigatie, de volgende strategieën werden vergeleken:

Het tijdelijk onttrekkingsverbod op de onbevaarbare waterlopen en publieke grachten wordt opgeheven.

Binnenkort worden er nieuwe vergunningsvoorwaarden opgelegd voor de aanleg van nieuwe draineringen. Ze moeten bijvoorbeeld voorzien zijn van peilsturing zodat grondwater niet nodeloos wordt afgevoerd. Dit geldt echter niet voor alle gebieden. Binnen het project OP-PEIL is de basis gelegd voor een kaart met gebieden waar peilgestuurde drainage een meerwaarde biedt. Criteria zoals hellingsgraad en doorlatendheid van de bodem zijn hierin sturend. Kom op de studiedag te weten hoe de geschiktheidskaart eruit ziet.

De afgelopen 6 jaren werd de landbouw geteisterd door wekenlange droogte en hoge temperaturen in het voorjaar en/of de zomer. Door deze problematiek stijgt de interesse in efficiënte irrigatie- en bemestingssystemen. Druppelirrigatie combineren met fertigatie (toepassing van kunstmest door middel van een irrigatiesysteem) is een aanzienlijke meerwaarde: je kan de basisbemesting verlagen en bijbemesten in de wortelzone, waarbij de opgeloste voedingsstoffen onmiddellijk opneembaar zijn.

Omwille van de neerslag van de voorbije weken heeft de gouverneur van Oost-Vlaanderen, Carina Van Cauter, het tijdelijk onttrekkingsverbod voor de onbevaarbare waterlopen en publieke grachten gedeeltelijk opgeheven. In 16 onttrekkingszones blijft een onttrekkingsverbod van kracht.

Tijdens de voorbije twee teeltseizoenen werd er op verschillende proefvelden in Vlaanderen gezocht naar manieren om de gewasweerbaarheid tegen droogte te verhogen. Goede bodempraktijken kunnen voor een betere vochthuishouding in de bodem zorgen.