X
GO

Vlaamse melkveehouderij

Waterverbruik melkveehouderij

De Vlaamse melkveesector staat in voor ongeveer 15% van het totale watergebruik in de Vlaamse land- en tuinbouw. Daarvan is ongeveer 69% drinkwater voor het vee, 29% wordt gebruikt voor de reiniging en spoeling van de melkinstallatie en de koeltank en 2% gaat naar de reiniging van (melk)stallen en landbouwmachines.

 

Grafiek: watergebruik op melkveebedrijven

 

      69 % drinkwater
      29 % spoel– en reinigingswater melkwinning
        2 % reinigingswater (melk)stallen en landbouwmachines

(bron: Praktijkgids Water in de land- en tuinbouw)

Het afvalwater van een melkveebedrijf is voor 43% afkomstig van het reinigen van de melkinstallatie, voor 9% van het reinigen van de tank en 37% van het schoonspuiten van de melkstal (bron: Landbouw&Techniek).

 

Kwaliteitseisen melkveehouderij

Melk komt in de melkinstallatie rechtstreeks in contact met de resten van het spoelwater van de melkinstallatie. Het spoel- en reinigingswater van de melkinstallatie moet dan ook voldoen aan de normen van drinkwater.

De Integrale Kwaliteitszorg Melk (IKM) legt kwaliteitseisen op voor het drinkwater voor melkkoeien. Als er ander water dan leidingwater wordt gebruikt, legt IKM een tweejaarlijkse analyse op om de waterkwaliteit te bepalen en aan te tonen.

 

Tabel: normen voor reinigingswater van de melkinstallatie en drinkwater voor de melkkoeien (norm te respecteren voor IKM) - scheikundig onderzoek

  Scheikundig Onderzoek   Reinigingswater   Drinkwater
     
  Nitriet   < 0,5 mg/l   < 1,0 mg/l
  Nitraat   < 50 mg/l   < 200 mg/l

 

 

Tabel: normen voor reinigingswater van de melkinstallatie en drinkwater voor de melkkoeien (norm te respecteren voor IKM) - bacteriologisch onderzoek

  Bacteriologisch Onderzoek   Reinigingswater   Drinkwater
     
  Totaal kiemgetal 37 °C   < 100 KVE/ml   < 100 000 KVE/ml
  Coliformen   < 10 KVE /100ml   < 100 KVE/ml
  E. coli   < 1 KVE /100 ml   -

 

 

Tabel: kwaliteitseisen waaraan het drinkwater voor runderen het best voldoet - scheikundig onderzoek

  Scheikundig Onderzoek   Kwaliteitseis
   
  Fysisch aspect   Helder, kleur- en reukloos
  pH   4 – 9
  Geleidbaarheid   2100 µS/cm
  Totale hardheid   Max. 20°D
  Fluoride   ≤ 8.0 mg/l
  Chloride   ≤ 2000 mg/l
  Nitriet   ≤ 1.0 mg/l
  Nitraat   ≤ 200 mg/l
  Fosfaat   ≤ 2.0 mg/l
  Sulfaat   ≤ 250 mg/l
  Ammonium   ≤ 10 mg/l
  Totaal ijzer   ≤ 2.5 mg/l
  Mangaan   ≤ 2.0 mg/l
  Magnesium   ≤ 50 mg/l
  Calcium   ≤ 270 mg/l
  Zoutgehalte   ≤ 3000 mg/l

(bron: DGZ- Dierengezondheidszorg Vlaanderen)

 

Tabel: kwaliteitseisen waaraan het drinkwater voor runderen het best voldoet - bacteriologisch onderzoek

  Bacteriologisch Onderzoek   Kwaliteitseis
   
  Totaal kiemgetal 22°C   < 100.000 KVE*/ml
  Totaal kiemgetal 37°C   < 100.000 KVE/ml
  Coliformen   < 100 KVE /100ml
  E. coli   < 100 KVE/ml
  Fecale streptococcen   0 KVE /100ml
  Sulfiet red. Clostridia   0 KVE /20ml
  Clostridium perfringens   0 KVE /100ml

(bron: DGZ- Dierengezondheidszorg Vlaanderen)  - KVE*: kolonievormende eenheden

 

Mogelijke waterbronnen melkveehouderij

Momenteel wordt er vooral grondwater en leidingwater gebruikt en in mindere mate hemelwater. Oppervlaktewater en gezuiverd afvalwater vinden amper hun weg naar het melkveebedrijf. De verschillende verbruiksposten volgens afnemende kwantiteit zijn: drinkwater melkvee, drinkwater jongvee, reinigingswater melkinstallatie en koeltank, reinigingswater stallen en machines (bron: Duurzaam waterverbruik op melkveebedrijven).

 

Drinkwater

Bij gebruik van ander water dan leidingwater als drinkwater voor koeien, legt het IKM (Integrale Kwaliteitszorg Melk) een tweejaarlijkse analyse op om de waterkwaliteit te bepalen. Het drinkwater van de koeien in de stal moet dan minimaal aan de kwaliteitseisen drinkwater herkauwers voldoen.

Hemelwater als drinkwater voor de dieren helpt heel wat grond- en leidingwater besparen. Let op een goede aanleg van de hemelwaterinstallatie en opvang om het hemelwater zo zuiver mogelijk te houden. Om bacteriologische verontreinigingen in het hemelwater uit te schakelen, wordt het water best ontsmet.

Landbouwbedrijven maken vaak gebruik van ondiep grondwater. Ondiep grondwater kan plaatselijk wel een te hoog ijzergehalte hebben, waardoor ontijzering noodzakelijk kan zijn. Om de kwaliteit van het grondwater goed te kunnen volgen, is een jaarlijkse tot driejaarlijkse analyse aangeraden. 

 

Reinigingswater melkinstallatie

Voor het reinigen van de melkinstallatie en de koeltank legt het IKM water van een kwaliteit voor menselijke consumptie op. Bijgevolg komt enkel leidingwater en hoog kwalitatief grondwater (na analyse) hiervoor in aanmerking. Wordt er geen leidingwater gebruikt voor het reinigen van melkwinningsapparatuur, dan eist IKM dat het gebruikte water tweejaarlijks geanalyseerd wordt en minimaal voldoet aan de eisen van de IKM-normen reinigingswater voor melkwinningsapparatuur.

 


Foto: reinigen van de melkinstallatie (bron: de avonturen van een boerenmeid)

 

Reinigingswater stallen en landbouwmachines

Vanuit milieuoogpunt is het niet aanvaardbaar om hoog kwalitatieve waterbronnen zoals leidingwater en diep grondwater te gebruiken voor de reiniging van de stallen en landbouwmachines en als basisvloeistof voor gewasbeschermingsmiddelen. Voor al deze toepassingen zijn ook geen normen opgelegd. Hemelwater, drainagewater, proper oppervlaktewater en zelfs effluent van de eigen waterzuivering zijn goede alternatieven. Enkel voor het reinigen van de kalverhokjes wordt het best water met minstens de kwaliteit van hemelwater gebruikt (bron: lv.vlaanderen.be: Praktijkgids Water in de land- en tuinbouw)

Om waterbesparing te bewerkstelligen kan er met een borstel en schop al heel wat mest en vuil verwijderd worden. Wat achterblijft, kan met minder water weggespoeld worden (bron: Departement Landbouw & Visserij).

 

Contact

Karreweg 6

9770 Kruishoutem

 

 0032 (0)9 331 80 84

   info@waterportaal.be

Met steun van