X
GO

Oppervlaktewater

Op deze pagina:

 

  

Foto: onttrekken van oppervlaktewater (bron: H2O Waternetwerk)

 

De definitie van oppervlaktewater is ‘binnenwateren, met uitzondering van grondwater’ (bron: Integraal Waterbeleid). Het is dus de verzamelnaam van alle water uit grachten, sloten, kanalen en rivieren. Water uit een vijver dat niet gevoed wordt door een beek of een gracht is geen oppervlaktewater maar wordt gezien als ondiep grondwater.

Indien er voldoende kwalitatief oppervlaktewater aanwezig is, kan dit water voor allerlei toepassingen gebruikt worden. Dergelijk water wordt vaak toegepast voor vullen van spuittoestellen, weidepompen (drinkwater dieren) en irrigatie van teelten.

 

Kwaliteit en kwantiteit

De waterkwaliteit van het oppervlaktewater in Vlaanderen is echter vaak minder goed, waardoor de kosten om het water op te waarderen, zeker voor hoogwaardige toepassingen, snel hoog oplopen. Nadeel van oppervlaktewater vormt eveneens de wisselende watersamenstelling en –kwaliteit en de erg variabele beschikbaarheid, die veelal nog het laagst is in perioden waar het verbruik het hoogst ligt (vb. in warme zomermaanden). Vervuiling kan gebeuren als oppervlakkig afstromend water meststoffen of gewasbeschermingsmiddelen bevat.

De kwaliteit van het oppervlaktewater wordt bemonsterd door de VMM in gans Vlaanderen. De resultaten van deze metingen zijn hier terug te vinden. Deze meetreeksen kunnen een idee geven over de stabiliteit van de waterkwaliteit. Deze waterkwaliteit kan immers door veel factoren (negatief) beïnvloed worden. Woonkernen, afvalwaterlozingen door bedrijven en springtij zijn de belangrijkste parameters waardoor de oppervlaktewaterkwaliteit kan wisselen.

In extreem droge periodes kan de vraag boven het aanbod uitstijgen. In dat geval kan de waterbeheerder het gebruik van het oppervlaktewater uit de waterlopen beperken of tijdelijk verbieden.
 

Melding of vergunning

Bevaarbare waterlopen (kanalen en rivieren)

  • Bij watervang van minder dan 500 m³ per jaar volstaat een melding via het e-loket van de Vlaamse Waterweg. Dergelijke watercaptatie is gratis. Deze melding dient wel jaarlijks herhaald te worden.
  • Bij watervang vanaf 500 m³ per jaar moet je een vergunning aanvragen via het e-loket van de Vlaamse Waterweg. Afhankelijk van het onttrokken volume dient er een vergoeding voor watercaptatie betaald te worden.

Voor het capteren werden er vaste punten langs de waterwegen aangeduid. Mobiele watercaptaties moeten verplicht vanop deze locaties uitgevoerd worden. Een uitzondering geldt wel voor aangelanden. Een overzicht van deze vaste watercaptatiepunten vind je op de website van de Vlaamse Waterweg.

 

Onbevaarbare waterlopen

Wie water wil onttrekken uit een onbevaarbare waterloop of publieke gracht, moet dit online melden aan de waterloopbeheerder.

 

Melding via het e-loket
Je moet je wateronttrekking registreren via het e-loket van de Vlaamse overheid. Dit loket is er voor alle onbevaarbare waterlopen en publieke grachten, dus zowel beheerd door de gemeentes, als de polders en wateringen, de provincies en de VMM. Na selectie van de waterloop wordt de melding automatisch bezorgd aan de bevoegde waterbeheerder.
Wie een permanente toelating wil voor onttrekken van water uit een onbevaarbare waterloop, moet online een machtiging aanvragen bij de waterloopbeheerder.

 

Wie mag water onttrekken uit onbevaarbare waterlopen?

Als jouw onroerend goed rechtstreeks aan de onbevaarbare waterloop of publieke gracht paalt (je bent dan aangelande), kan je water onttrekken uit deze waterloop.
Ben je geen aangelande (je bent dus geen gebruiker van een terrein gelegen aan de waterloop of gracht)? Dan kan je enkel onttrekken vanaf de openbare weg, of je moet een overeenkomst aangaan met een aangelande.

 

Wat moet je melden?

  • In het e-loket geef je aan waar je water zal onttrekken. Dit kan vanaf een eigen perceel, als je aangelande bent, langs de openbare weg of van een perceel van een derde als je hiervoor een toelating hebt;
  • Geef aan of je voor onttrekking via een haspel of voor een mobiele waterton opteert;
  • Hoeveel water je denkt te onttrekken;
  • En waarvoor je het water zal benutten.

Als de gegevens volledig zijn, krijg je ten laatste 48u na de aanvraag je onttrekkingsticket met daarin alle info. Ten laatste 15 dagen na het verlopen van het onttrekkingsticket moet je de onttrokken hoeveelheden doorgeven.

 

Wanneer niet melden?

Water onttrekken is enkel nog toegelaten wanneer je over een onttrekkingsticket beschikt. Enkel voor volgende onttrekkingen is geen onttrekkingsticket vereist:

  • Weidepompen om dieren te drenken;
  • Vullen van spuittoestellen om gewasbeschermingsmiddelen te gebruiken, op voorwaarde dat de gebruiker van de toestellen dusdanig te werk gaat dat er geen risico op puntverontreiniging is;
  • Vullen van een water- of aalton van maximaal 10 m³;
  • Zonnepompen voor weidevogels en de pompen voor veedrinkpoelen.

 

Voorwaarden

  • Als je water onttrekt uit onbevaarbare waterlopen en publieke grachten, moet je altijd op duurzame wijze omgaan met het onttrokken water en het water rationeel gebruiken
  • Je zorgt er steeds voor dat de onttrekking geen schade aan derden veroorzaakt
  • Bij onttrekking van water moet u een verzegelde debietmeter voorzien, dat het totale volume onttrokken water vastlegt
  • Een debietmeter is niet verplicht als de onttrekking op jaarbasis minder dan 500 m³ bedraagt en het gaat over:
    • een onttrekking bestaande uit een weidepomp om dieren te drenken;
    • een onttrekking om een spuittoestel te vullen om gewasbeschermingsmiddelen te gebruiken;
    • een onttrekking om een water- of aalton van maximaal 10 m³ te vullen;
    • een onttrekking met behulp van een pomp om een of meerdere haspels te voeden met een effectief debiet kleiner dan 10 m³ per uur. Indien de pomp meerdere haspels voedt, telt het effectief debiet van de gezamenlijke haspels;
    • zonnepompen voor weidevogels en pompen voor veedrinkpoelen.

 

Wat bij een verbod of een calamiteit?

De gouverneur kan een tijdelijk of permanent onttrekkingsbeperking of -verbod instellen. Heb je een onttrekkingsticket op het moment dat een verbod ingesteld wordt? Dan zal je hierover geïnformeerd worden. Dankzij het registratiesysteem kan de waterbeheerder je ook informeren bij calamiteiten.
Waar er een onttrekkingsverbod geldt, kun je raadplegen in het e-loket of op de kaart met onttrekkingszones. Wanneer er in de zomerperiodes extra onttrekkingsverboden ingesteld worden, zal de kaart meteen geactualiseerd worden.

 

Kostprijs

Enkel bij de captatie van oppervlaktewater uit bevaarbare waterlopen waarbij meer dan 500 m³ per jaar onttrokken wordt, dienen heffingen betaald te worden. De tarieven voor dergelijke watercaptatie zijn afhankelijk van het onttrokken volume.


Tabel: de jaarlijkse retributie op de captatie van oppervlaktewater uit bevaarbare waterlopen, kanalen en havens (tarieven op 01.01.2023). De bedragen zijn exclusief btw en worden jaarlijks gekoppeld aan schommelingen van het indexcijfer van consumptieprijzen (Vlaamse Waterweg)

  B. Tarieven van Toepassing op 1 januari 2023 - index december 2022: 459,42
   
  Waterafname in m³/jaar   Kanalen en havens
   
  Schijf van minder dan 1.000.000 m³   0,088507 €/m³
  Schijf van 1.000.000 tot 9.999.999 m³   0,051334 €/m³
  Schijf van 10.000.000 tot 99.999.999 m³   0,027100 €/m³
  Schijf boven 99.999.999 m³   0,005354 €/m³
  Minimum recht: (landbouwdoeleinden, …)   € 255,03

 

Contact

Karreweg 6

9770 Kruishoutem

 

 0032 (0)9 331 60 84

   info@waterportaal.be

Met steun van