In deze brochure laten we landbouwers en onderzoekers aan het woord die al maatregelen nemen om de waterhuishouding op landbouwbedrijven en -percelen te verbeteren. Ze delen hun ervaringen en laten zien hoe dit een positieve impact heeft.

Het belang van wateropslag in tijden van overschot, om het te gebruiken in tijden van droogte, blijft toenemen. Landbouwers denken aan de aanleg van private wateropslagsystemen, zoals foliebassins, open putten of watersilo’s. Waar moet je rekening mee houden bij de aanleg? Welke vergunningen heb je nodig? Wie moet je betrekken? Met welke waterbronnen mag het bekken gevuld worden? Wat met het grondverzet? Wat is de impact van de gewestelijke hemelwaterverordening? Zijn er steunmaatregelen voor de aanleg? …

De droogte van de afgelopen jaren maar ook de recente overstromingen tonen duidelijk aan dat we het landschap klimaatrobuuster moeten maken. Door toepassing van stuwen in waterlopen wordt het water maximaal op de akkers vastgehouden en wordt infiltratie bevorderd. Hierdoor wordt enerzijds aanvulling van grondwatervoorraden mogelijk gemaakt en worden anderzijds overstromingen in afwaartse gebieden voorkomen. De aanleg van stuwen wordt gesubsidieerd via niet-productieve investeringssteun. Momenteel voeren we metingen uit bij een bestaande stuw in Sint-Gillis-Waas, waar we vochtgehalte in de bodem en (grond)waterpeil meten. Ook is er een project gestart in Sint-Gillis-Waas waarbij zo’n 40 stuwen geplaatst zullen worden.

Droogte ten gevolge van klimaatverandering zet aan tot innovatie bij het watergebruik door irrigatie. Gedurende vier jaar werd in het VLAIO DRIP-project praktijk- en proefveldonderzoek gevoerd om een beter inzicht te krijgen in druppelirrigatie en het gebruik van bodemvochtsensoren. De resultaten van het project werden voorgesteld tijdens het webinar 'Kansen en beperkingen van druppelirrigatie'

We worden steeds vaker geconfronteerd met extreme weersomstandigheden zoals droogte, hitte en intense regenbuien. Dit heeft een grote impact op het telen van sierplanten. Op deze studiedag ‘Klimaat en Water’ werden waterbesparende maatregelen gedemonstreerd om je te kunnen wapenen tegen klimaatverandering, zowel op het containerveld als in vollegrond. De presentaties getoond tijdens deze studiedag, kan je hieronder terugvinden.

We mochten een kleine 50 deelnemers verwelkomen op de studiedag ‘Opportuniteiten voor peilgestuurde drainage’. Tijdens de eerste helft deelden we de voorlopige resultaten van het OP-PEIL project. We stelden de geschiktheidskaart voor peilgestuurde drainage in Vlaanderen voor en discussieerden samen over hoe de rekentool voor individuele percelen er zou moeten uitzien. De eerste resultaten rond subirrigatie werden getoond maar zeiden nog weinig in het relatief natte groeiseizoen van 2023.

De impact van het wijzigend klimaat laat zich jaar op jaar voelen en verschillen binnen een perceel tonen zich meer en meer. Variatie die zich toont tijdens droge periodes wijst in de richting van verschillende vochtbeschikbaarheid. Deze verschillen kunnen gebundeld worden in een droogtekaart, welke als basis kan dienen voor een aangepaste taakkaart. Met deze taakkaart kan je je beheer binnen je perceel aanpassen in functie van droogtegevoeligheid. Tijdens deze webinar tonen we de verschillen die mogelijk zijn, wat van belang is voor een droogtekaart en hoe diverse farm managementsystemen je hier al in tegemoet komen. Meer info vindt u ook in de bijhorende brochure 'Droogte als stimulans voor variabel beheer'.

Tijdens de voorbije twee teeltseizoenen werd er op verschillende proefvelden in Vlaanderen gezocht naar manieren om de gewasweerbaarheid tegen droogte te verhogen. Goede bodempraktijken kunnen voor een betere vochthuishouding in de bodem zorgen.

Op de infiltratiefiches staan de verschillende infiltratiesystemen uitgelegd samen met de voor- en nadelen, een kostprijsinschatting en de toepasbaarheid op glastuinbouwbedrijven.

We hebben vaker te maken met droge, hete periodes die worden afgewisseld met plaatselijk zeer zware buien. Je kan je gewassen hiertegen wapenen door in te zetten op goed bodembeheer in combinatie met efficiënt watergebruik. Op donderdag 15 december 2022 vond de studiedag ‘Wapen je teelten tegen droogte en noodweer' plaats op het PCG waarbij praktische tips en maatregelen voorgesteld werden.