Deze brochure zoomt specifiek in op de resultaten van de Operationele Groep “Waterketen”. Waterketen richt zich zowel tot landbouwers als tot ondernemers die gezuiverd afvalwater ter beschikking willen stellen van landbouwers. Het wil daarbij het kader voor gebruik van gezuiverd afvalwater verduidelijken en beantwoorden.

In deze brochure krijg je een overzicht van algemene aandachtspunten bij een aanplant en beschikbare technieken (sortimentskeuze, bodemverbeterende middelen, irrigatietechnieken, afdekmaterialen,…) om klimaatbestendige groenzones te creëren. Met deze technische gids reiken we praktische tips voor groenaanleg, -beheer en -onderhoud aan om gemeentebesturen, tuinarchitecten, -aannemers en siertelers te inspireren en te ondersteunen in de realisatie van klimaatbestendige landschappen.

Bij een grondloze teelt in openlucht kan bij droog weer het overtollige gietwater opgevangen en hergebruikt worden. Zo’n systeem is echter niet voorzien om veel water ineens op te vangen. Bij grote regenhoeveelheden kan zo opeens veel regen naar het oppervlaktewater afvloeien, wat een invloed heeft op de waterkwaliteit. Een first flush systeem biedt hiervoor een oplossing. Dit systeem kan het overtollige water opvangen en vermijdt dat de nutriënten in dit water in het milieu terechtkomen.

Sinds januari 2021 is een first flush opslagcapaciteit van minimaal 100 m³ per hectare verplicht voor buitenteelt op containerveld.

De meest bekende oplossing is een regenwaterput die je aansluit aan het toilet en de wasmachine. Maar ook in de tuin kun je water langer vasthouden. Het rioolstelsel moet dan minder water slikken. Hoe je dat water kunt vasthouden in je tuin lees je in deze brochure.

De Werktuigendagen op 25 en 26 september in Oudenaarde waren een ideale gelegenheid om landbouwers hiermee kennis te laten maken. 

Gezond groen zorgt voor waterinfiltratie in de bodem en een aangenamer klimaat, daarom is een goed hemelwaterplan bij groenvoorziening belangrijk. In de brochure 'Groen, vol van water' vind je praktische tips en goede praktijkvoorbeelden voor efficiënt waterbeheer in groenzones. Je krijgt een overzicht van haalbare oplossingen en inspiratie vanuit vele Vlaamse steden. Gemeenten, groenvoorzieners, waterdeskundigen, stedenbouwkundigen, landschapsontwerpers, architecten, planologen,... kunnen hiermee aan de ontwerptafel aan de slag. Ze worden ondersteund bij het ontwerp, aanleg en beheer van groenzones, rekening houdend met het veranderend klimaat en waterschaarste en -overlast. 

Het doel van de bekomen data is het maken van gefundeerde beslissingen bij het plaatsen van MBBR-installaties in het veld en dit zowel op vlak van technische als economische haalbaarheid. Deze gegevens kunnen ook gebruikt worden om een afweging te maken ten opzichte van andere end-of-pipe oplossingen. Aan de hand van gekende data zal het model een simulatie maken van het effect van één of meer MBBR-installaties op een afstroomzone. Het effect op een groter stroomgebied kan dan worden nagegaan en geëvalueerd op technisch en economisch haalbaarheid. 
Je krijgt een overzicht van wat het effect is per afstroomzone en de daarmee gepaard gaande kosten. Daarnaast krijg je ook een totaal beeld van het effect op stroomgebied niveau en de kosten die hier bij komen kijken. Met deze gegevens kan een afweging worden gemaakt met andere end of pipe oplossingen om zo de meest praktische en kostenefficiënte oplossing te selecteren.

De MBBR-technologie (Moving Bed Biofilm Reactor), die eind jaren tachtig, begin jaren negentig in Noorwegen werd ontwikkeld, is een biofilmproces waarbij de biomassa groeit op kunststof dragermateriaal (carriers) dat met behulp van mechanische mengers en/of beluchters (periodiek) in beweging wordt gehouden in de reactorruimte. Hierdoor ondervindt de MBBR geen last van verstopping en als gevolg van de constante beweging en botsing van de carriers. In tegenstelling tot de AS-technologie heeft de MBBR geen bezinker nodig voor de scheiding van vaste stoffen van het gezuiverde water, en is de prestatie van het systeem dus onafhankelijk van het bezinkingsrendement. Bovendien is het een kosteneffectief en zeer efficiënt zuiveringssysteem dat weinig onderhoud vraagt. Een MBBR kan bij een zeer hoge belasting worden gebruikt en het proces is ongevoelig voor belastingsvariaties.

De MBBR (Moving Bed Bioreactor) kan te velde nitraten uit drainagewater halen, daar waar geoptimaliseerde bemesting onvoldoende verbetering brengt aan de waterkwaliteit. Een MBBR is een reactor die aangesloten is op de moerbuis van een drainagesysteem.

PCS Ornamental Plant Research has developed a manual to build your own Moving Bed Bioreactor. With this filter, nitrates are converted into nitrogen gas by biological denitrification.

Het Proefcentrum voor Sierteelt heeft een handleiding uitgewerkt om je eigen Moving Bed Biofilm Reactor te bouwen. Met deze filter  worden nitraten uit spuistroom door biologische denitirificatie omgezet tot stikstofgas.

In een Moving Bed BioReactor halen micro-organismen nitraat uit drainagewater. Ze zetten het om in het onschadelijke stikstofgas.

De MBBR (Moving Bed BioReactor) kan te velde nitraten uit drainagewater halen, daar waar geoptimaliseerde bemesting onvoldoende verbetering brengt aan de waterkwaliteit.

Tijdens deze editie was er veel aandacht naar irrigatie. Er zijn demovelden met beregening, druppelbevloeiing en fertigatie aangelegd in prei, uien en aardappelen. De verschillen in opbrengst en kwaliteit waren zeer duidelijk zichtbaar. De proeven werden besproken en er waren demonstraties van het leggen en het verwijderen van druppelslangen. Ook werden er profielputten gegraven om te tonen hoe de beworteling en het vochtgehalte in de bodem is in de verschillende objecten. Verder waren er ook demonstraties voorzien met beregeningsboom, gun corner, aansturing van irrigatie, sensoren, opvolging en beveiliging tijdens het beregenen, diverse haspels met kanon, ... 

Deze brochure overloopt een voor een de verschillende bronnen van spuistroom en ander nutriëntrijk restwater, kijkt naar de achterliggende oorzaken en stelt mogelijke oplossingen voor. Daarna volgt een uitgebreide uiteenzetting van het uitrijden van spuistroom en van het verwerken ervan met een denitrificatie- en fosfaatfilter. De principes van deze methoden worden omschreven en er wordt de nodige aandacht besteed aan de economische afwegingen. Een laatste gedeelte is integraal gewijd aan de correcte dimensionering van een hemelwaterbassin. Wil men spuistroom vermijden, dan is voldoende kwalitatief uitgangswater immers een absolute must.