Teel jij vollegrondsgroenten? Wil je klaar staan om aan de duurzaamheidseisen van de toekomst te voldoen? Meld je dan aan voor een klimaatscan!

In de Vlaamse Ardennen zijn er redelijk wat grachten en beken met een nitraatoverschrijding in het oppervlaktewater als gevolg van nitraatrijk grondwater uit bronnen. Het gaat om beken waar de nitraatconcentraties ter hoogte van het MAP-meetpunt vooral in de zomer hoger zijn dan 50 mg nitraat/l en de jaargemiddelde nitraatconcentratie hoger is dan 18 mg nitraat/l. Deze periodiek hoge concentraties in de zomer zijn te wijten aan de instroom van nitraatrijk grondwater uit bronnen die dagzomen in het valleigebied.

Droogte en wateroverlast wisselen elkaar tegenwoordig aan de lopende band af. Wat kunnen we op de korte termijn doen om water bij te houden en hoe kunnen we minder afhankelijk worden van grondwater? Boer en Natuur geeft hier toelichting. Vervolgens kijken we naar Mark Shepard hoe hij op zijn boerderij in Wisconsin zeer succesvol zijn watermanagement heeft aangepakt. Zijn aanpak is op de lange termijn gericht. Hij geeft uitleg bij hoe je het sponsvermogen van je bodem kunt vergroten en hoe je water kunt sturen. Over de middag is er een mogelijkheid om ervaringen uit te wisselen tijdens een lunch met lokale landbouwproducten. Tenslotte gaan we in de namiddag het veld op met Kris Heirbaut om te leren uit zijn ervaringen. Deze sessie is gericht naar enkel boeren.

Het belang van wateropslag in tijden van overschot, om het te gebruiken in tijden van droogte, blijft toenemen. Landbouwers denken aan de aanleg van private wateropslagsystemen, zoals foliebassins, open putten of watersilo’s. Waar moet je rekening mee houden bij de aanleg? Welke vergunningen heb je nodig? Wie moet je betrekken? Met welke waterbronnen mag het bekken gevuld worden? Wat met het grondverzet? Wat is de impact van de gewestelijke hemelwaterverordening? Zijn er steunmaatregelen voor de aanleg? …

In slimmer water sparen zit een win-win voor iedereen. Zo liggen er ook kansen in de bufferbekkens van Aquafin. Deze bufferbekkens vangen bij hevige en langdurige regen het overtollige regenwater op en voeren het vertraagd af naar beken en rivieren. Dit om wateroverlast te vermijden. Dankzij slimme sturing van een bekken kan het water ook bewust worden vastgehouden, zodat het kan worden hergebruikt door naburige land- en tuinbouwbedrijven.

Na een grondig voortraject en gebiedsanalyse hebben we de belangrijkste uitdagingen en kansen van de regio in kaart gebracht. We vertaalden deze in strategische en operationele doelstellingen van de Lokale Ontwikkelingsstrategie (LOS). Met projectoproepen willen we uitvoering geven aan deze strategie. In deze workshop willen we dan ook samen met jullie onderzoeken aan welke projecten nood is in de streek. De deelnemers worden aangemoedigd om hier verder mee aan de slag te gaan om tot gedragen en ambitieuze projecten te komen die binnen het LEADER-programma uitgevoerd worden.

De droogte van de afgelopen jaren maar ook de recente overstromingen tonen duidelijk aan dat we het landschap klimaatrobuuster moeten maken. Door toepassing van stuwen in waterlopen wordt het water maximaal op de akkers vastgehouden en wordt infiltratie bevorderd. Hierdoor wordt enerzijds aanvulling van grondwatervoorraden mogelijk gemaakt en worden anderzijds overstromingen in afwaartse gebieden voorkomen. De aanleg van stuwen wordt gesubsidieerd via niet-productieve investeringssteun. Momenteel voeren we metingen uit bij een bestaande stuw in Sint-Gillis-Waas, waar we vochtgehalte in de bodem en (grond)waterpeil meten. Ook is er een project gestart in Sint-Gillis-Waas waarbij zo’n 40 stuwen geplaatst zullen worden.

Land- en tuinbouwbedrijven verduurzamen hun waterverbruik en zoeken naar alternatieve waterbronnen zoals regen- of proceswater bij partners in de buurt. Hoe zet je een duurzame samenwerking met hen op? Welke hindernissen kom je tegen bij de aanleg van een leidingnetwerk? En wat met de financiële haalbaarheid? In deze webinar delen drie projecten hun bevindingen en krijg je de kans om met hen in dialoog te gaan.

Sinds juni is de Europese verordening inzake hergebruik van water van kracht. Dit it is een nieuwe wetgeving die onder meer het gebruik van gezuiverd stedelijk afvalwater voor landbouwirrigatie moet vergemakkelijken en aanmoedigen. Iets wat voor de Europese maatregel in Vlaanderen al mogelijk was, maar nu onbetaalbaar lijkt.

Steeds meer land- en tuinbouwers kiezen voor inkomens en activiteitenverbreding op hun bedrijf. Het verkopen van hoeveproducten, het aanbieden van vakantie op hun bedrijf of het inzetten op energiebesparing en -productie zorgt voor een bijkomend inkomen of een onkostenbesparing op termijn. Inzetten op de toekomst betekent ook natuurinclusieve landbouw, het herdenken en verduurzamen van de manier waarop we eiwitten produceren en consumeren, nieuwe teelten introduceren, …

Tijdens een publieksmoment op zondag 17 september was er grote belangstelling voor het heringerichte overstromingsgebied aan de Moerasstraat in Kruisem. Het gebied combineert een buffer- en spaarfunctie. Via een parcours rond het overstromingsgebied kregen de aanwezigen een deskundige uitleg over de werking van het overstromingsgebied, het spaargedeelte en de aftappunten.

We nodigen je van harte uit om op zondag 17 september een kijkje te komen nemen naar het heringerichte overstromingsgebied aan de Moerasstraat. De Provincie ruimde het slib uit het bestaande overstromingsgebied om wateroverlast tegen te gaan. Maar dat niet alleen. Het gebied werd uitgebreid met een extra spaarvolume zodat landbouwers in droge periodes water kunnen afnemen. Gratis en zonder impact op de waterhuishouding van de waterloop. Daarnaast is er ook een vulplaats voorzien om tanks met sproeivloeistoffen veilig te kunnen aanlengen zonder gevaar voor het milieu. Hoe dat allemaal in zijn werk gaat, kom je te weten tijdens dit publieksmoment. Onze medewerkers geven aan infostanden verspreid over de site uitleg over de verschillende aspecten van het overstromingsgebied en het spaarvolume.

De impact van het wijzigend klimaat laat zich jaar op jaar voelen en verschillen binnen een perceel tonen zich meer en meer. Variatie die zich toont tijdens droge periodes wijst in de richting van verschillende vochtbeschikbaarheid. Deze verschillen kunnen gebundeld worden in een droogtekaart, welke als basis kan dienen voor een aangepaste taakkaart. Met deze taakkaart kan je je beheer binnen je perceel aanpassen in functie van droogtegevoeligheid. Tijdens deze webinar tonen we de verschillen die mogelijk zijn, wat van belang is voor een droogtekaart en hoe diverse farm managementsystemen je hier al in tegemoet komen. Meer info vindt u ook in de bijhorende brochure 'Droogte als stimulans voor variabel beheer'.

Op donderdag 15 december vond de studiedag ‘Wapen je teelten tegen droogte en noodweer’ plaats. De studiedag werd georganiseerd door het Waterportaal, een Oost-Vlaams infoloket waar land- en tuinbouwers terecht kunnen met vragen en informatie over waterbeheer op het bedrijf. In de toekomst zullen we meer en meer geconfronteerd worden met lange periodes van droogte en toenemende kans op intense buien en eventueel overstromingen. Het is uitermate belangrijk om maatregelen te treffen om de land- en tuinbouw veerkrachtiger te maken tegen de klimaatsverandering.

We hebben vaker te maken met droge, hete periodes die worden afgewisseld met plaatselijk zeer zware buien. Je kan je gewassen hiertegen wapenen door in te zetten op goed bodembeheer in combinatie met efficiënt watergebruik. Op donderdag 15 december 2022 vond de studiedag ‘Wapen je teelten tegen droogte en noodweer' plaats op het PCG waarbij praktische tips en maatregelen voorgesteld werden.